چرخه معیوب مدیریت آب در ایران

ایران هزاران سال با وجود آب و هوای گرم و خشک، با مهارت در مدیریت و ابتکار دانشمندان ایرانی، در تکنیک های حفظ و بازیافتِ چندین باره آب؛ و تطبیق کشت هر منطقه با شرایط آب و هوایی؛ توانسته بود سرسبزی و تامین همه نیازهای ضروری کشور را جز در زمان دخالت بیگانگان، فراهم نماید.
 اما از زمانی که روش های تهاجمی غرب (مثلا مدرن) جایگزین روش های عقلانی سابق شد؛ با گرفتاری در چرخه معیوب مدیریت آب، با بحران های سنگین محیط زیستی و خشکسالی روبرو گردید!!

مهمترین مورد، انتقال فاضلاب شهرها به اسم تصفیه مدرن است. 
زیرا در حالی که فاضلاب شهرها با تصفیه بیهوازی در چاههای جذبی و عبور از دهها متر از زمین، کاملا تصفیه شده به آب زیرزمینی شهرها اضافه و قابل بازیافت می‌شود؛ با خروج فاضلاب از شهر، در تصفیه خانه‌های مدرن!! با تصفیه ناقص، هم شهرها را گرفتار بی آبی و فرونشست؛ و هم حومه آنها را با آب بسیار آلوده(آب خاکستری) با بوی شدید ناخوشایند، گرفتار مینماید!!
و علاوه بر ایجاد بحران های شدید محیط زیستی با تشدید بی آبی و فرونشست، بخصوص در شهرها شرایط کشور را هرروز بحرانی‌تر کرده و حتی به لبه پرتگاه بحران های اجتماعی هدایت می کند!!

مورد دیگر عدم توجه به آبخیزداری و آبخوانداری است؛ که تنها راه نجات کشور گرم و خشک ایران از بی آبی، سیلاب و فرونشست است. چون علاوه بر حفظ آب بدون تبخیر در زمین، سبب سرسبزی و بنابراین، مانع بروز سیلاب و فرونشست زمین است. 
اما وزارت نیرو، حدود ۲۰ سال هیچ بودجه‌ای به آن اختصاص نداد!!
 در مقابل سد سازی، با حجم دو برابر بارندگی کشور، با هزینه سنگین انجام شد. در حالی که این حجم سدسازی،  ده برابر حد بحران محیط زیست و پنج برابر بحران خشکسالی است(۱). و با تحمیل تبخیر ۷۵ درصدی آب(۲) در کشور گرم و خشک ایران، مهمترین علت خشکسالی های پی در پی است. 
با این حال متاسفانه همین مقدار سد، هنوز در دست طراحی و ساخت است!! که سبب کمتر شدن سهم هر سد و تبدیلشان به حوضچه های تبخیر و بی آبی کامل، خواهد شد!!

مورد دیگر عدم استفاده از آب ژرف شیرین و تجدیدپذیر با بهانه های واهی است؛ که به صورت رودهایی در عمق کویرهای ایران در جریان است؛ و در نهایت به خلیج فارس و دریای عمان می ریزد!! (۳) 
در مقابل برای شیرین سازی آب دریا و انتقال آن به مناطق مرکزی کشور برنامه‌ریزی شده است؛ که علاوه بر هزینه بسیار سنگینِ انتقال آب، سبب شوری آب سواحل و از دست رفتن محیط مناسب برای تخم گذاری ماهیان و نابودی صیادی می گردد.
 با توجه به اینکه هزینه شیرین سازی، ۵ درصد انتقال آب به مناطق مرکزی است؛ با وجود رودها و حتی سدی پر از آب شور که در حال تخریب زمینهای کشاورزی است؛ شیرین‌سازی آنها، نه تنها نسبت به انتقال آب از دریا، بسیار کم هزینه تر است، بلکه  آسیب به محیط زیست دریا را در پی نخواهد داشت!! به علاوه، از ادامه تخریب زمینهای کشاورزی با رودهای شور جلوگیری خواهد شد!! 

_______________________ 
  (۱) برداشت بیش از ۲۰ درصد آب سطحی سبب آسیب به محیط زیست، و بیش از ۴۰ درصد سبب خشکسالی است. 
 (۲)  ۳ برابر متوسط تبخیر در جهان 
 (۳) تکنولوژی شناخت حجم و مسیر این آبهای ژرف در اختیار روسیه، و قابل دسترس است.